علم مطالعات اجتماعی ابزار مهمی برای انتخاب درست و تحلیل صحیح است

دومین همایش ملی آموزش مطالعات اجتماعی در روز دوشنبه مورخ ۲۴ خرداد ۱۴۰۰ به صورت مجازی و با حضور ارائه دهندگان مقالات شفاهی در دانشگاه فرهنگیان یزد برگزار شد.

حسین خنیفر در ابتدای سخنرانی خود با اشاره به خواستگاه علم مطالعات اجتماعی و مطرح شدن آن برای اولین بار در کتاب جمهور افلاطون اظهار داشت: افلاطون از واژه نظم اجتماعی به عنوان یک تحلیل کارکردی، تقسیم کار و ضرورت آن برای جامعه استفاده کرده است و جمله ای زیبا دارد که انسان از طریق استعداد دیالکتیکی (شیوه صحیح فکر کردن) می تواند موقعیت موجود را به موقعیت مطلوب و ایده آل منتقل کند.

 وی افزود: از دید علم الاجتماع یا مطالعات اجتماعی گفتگو و ضرورت مکالمه از نکات بسیار ظریف در این علم است.

وی با اشاره به اینکه ارسطو در کتاب سیاست به بررسی ارگانیکی جامعه پرداخت، بیان کرد: اگر به نظریات افلاطون و ارسطو نگاه کنیم به فلسفه اشراق و فلسفه مشاء می رسیم که یکی اعتقاد به کیفی نگریست و دیگری اعتقاد به نگاه طبیعی تر و مادی تر. ارسطو با تشبیه کردن جامعه به یک موجود زنده؛ عقل و روح و بدن در جامعه را دقیقا مثل جسم انسان می داند و می گوید طبقات اجتماعی نیز از عقل و روح و بدن تشکیل شده است.

وی در ادامه با اشاره به تاثیر انقلاب صنعتی در مطالعات اجتماعی افزود: در این دوران است که اگوست کنت یا ژان ژاک روسو اصطلاح علوم اجتماعی را به کار بردند و اگوست کنت واژه علوم اجتماعی را در مقاله‌ای به کار برد و مسبب ظهور تحقیقات اجتماعی، مطرح شدن حقایق اجتماعی، پدیده های اجتماعی، اقتصاد اجتماعی و هم همبستگی دانش و ارزش های اجتماعی شد.

رئیس دانشگاه فرهنگیان کشور با بیان اینکه واژه مطالعات اجتماعی وسیع است، اذعان داشت: علم الاجتماع یا جامعه شناسی مرتبط با اجتماع و روابط فرد با جامعه و رابطه بین افراد است و شاخه های متعددی دارد که شاید جالب باشد که بدانیم این دانش از انسان شناسی، باستان شناسی، مطالعات اجتماعی، اقتصاد، تاریخ، جغرافیا و مطالعات موسیقی یایی تا جغرافیای انسانی، حقوق، علوم سیاسی و روانشناسی را در بر می‌گیرد.

 وی ادامه داد: با دگرگونی این نظریه در قرن نوزدهم، دوران نظریه پردازی مطرح شد. بسیاری از دانشمندانی که برای مطالعه جوامع بدوی به آفریقا رفتند بعد از دیدن این جوامع با زندگی ساده و حرکات نیایشی خاص، پس از بازگشت به اروپا با گزارش دادن به حالت تمسخر از عقب بودن دنیای بدوی از دنیای مدرنیته سخن به میان آوردند.

این مسئول اضافه کرد: در مراجعت دوم این دانشمندان به آفریقا و مطالعه دقیق تر دریافتند که در اروپا آسایش وجود دارد اما آرامش از بین رفته است و آرامش واقعی در همین حرکات و مناسک و همین نمادهای قبیله ای است و این قبیله ها با آن حرکات ساده و مراسم خاص خود به آرامش واقعی رسیده اند. بسیاری از دانشمندان برای لذت بردن از آرامشی که در آن قبایل وجود داشت در آفریقا ساکن شدند و تا آخر عمر خود در آنجا زندگی کردند چرا که معتقد بودند رهاورد مدرنیته آسایش و آرامش نیست و ممکن است با کسب آسایش، آرامش را از انسان سلب کند.

خنیفر با بیان اینکه این علم به عنوان یک رویکرد بین رشته ای است اظهار داشت: علم الاجتماع، علم جامع بین دانشگاه های مختلف است و در زمینه های مختلف از جمله اقتصاد، حقوق، باستان شناسی و ... مطالعه می کند و بررسی می کند که چگونه این ملت‌ها در یک دوره تاریخی به این گونه رشد ها می رسند و چه تحولاتی بر دوره های بعد می گذارند.

وی با اشاره به رویکردهای مطالعات اجتماعی تشریح کرد: این علم نقش بسیار مهمی در اقتصاد، سیاست و منازعات سیاسی دارد و انسجام یک ملت یا انسجام ملت ها در برابر متجاوزین، انسجام ملت ها در برابر اراده های بزرگ است.

در پایان وی تاکید کرد دانشجومعلمان درباره علم مطالعات اجتماعی ساده‌انگاری نکنند و همچنین اساتید نهایت تلاش خود را برای بیان این درس با مبانی جدید و جذاب آن داشته باشند چرا که علم مطالعات اجتماعی می تواند به نسل های بعدی برای انتخاب های درست و برای تحلیل های صحیح  کمک بسزایی کند.